Το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) έχει τις ρίζες του στο Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας του οποίου διετήρησε τις αρχές και το πνεύμα. Ιδρύθηκε το 1991, ύστερα από πρόταση του ελληνικού κράτους, με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση. Λειτουργεί ως παράρτημα του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας με έδρα τη Θέρμη του Νομού Θεσσαλονίκης. Οι εγκαταστάσεις του βρίσκονται εντός του Αγροκτήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

 

- Σκοπός

- Τομείς δράσης

- Ανθρώπινο δυναμικό

- Οργανόγραμμα

- Υποδομή

- Δίκτυο συνεργασιών

- Συστήματα ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης

 

                                                                                      

ΣΚΟΠΟΣ

Ο γενικός σκοπός του ΕΚΒΥ είναι να προωθήσει την αειφορική διαχείριση των ανανεώσιμων φυσικών πόρων στην Ελλάδα και σε άλλες περιοχές της Μεσογειακής Λεκάνης και της Ευρωπαϊκής Ηπείρου.

Οι ειδικοί σκοποί είναι:   

• Να ενισχύει το επιστημονικό υπόβαθρο για τους ανανεώσιμους φυσικούς πόρους.

• Να παρακολουθεί τη γένεση και την πορεία ανθρωπίνων χειρισμών στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας, της ενέργειας, της βιομηχανίας, των μεταφορών, της κατοικίας, της αναψυχής και του τουρισμού, που ενδέχεται να βλάψουν τα πολύτιμα για τον άνθρωπο και τη φύση οικοσυστήματα και να συμβάλλει, ώστε οι χειρισμοί αυτοί να μεταβάλλονται προς την κατεύθυνση της αειφορίας.

• Να παρέχει επιστημονική πληροφόρηση σε θέματα φυσικού περιβάλλοντος.

• Να ευαισθητοποιεί το κοινό για τις φυσικές, τις οικονομικές και τις πολιτιστικές αξίες των θαλάσσιων, παράκτιων, υγροτοπικών και χερσαίων οικοσυστημάτων και να το ενθαρρύνει σε θετική προς αυτά στάση.

• Να προωθεί την εκπαίδευση και την κατάρτιση σε θέματα προστασίας και διατήρησης των φυσικών πόρων και του φυσικού περιβάλλοντος.

• Να προσφέρει στις αρμόδιες αρχές τεκμηριωμένα επιχειρήματα υπέρ της θέσπισης και εφαρμογής μέτρων πολιτικής και νόμων που θα οδηγούν στην αειφορική ανάπτυξη, καθώς και υπηρεσίες σχετικές με τη συνετή διαχείριση των υγροτοπικών, υδατικών, εδαφικών και γενετικών πόρων.

ΤΟΜΕΙΣ ΔΡΑΣΗΣ

Το ΕΚΒΥ για την εκπλήρωση του σκοπού του, δραστηριοποιείται στους ακόλουθους τομείς:

1. Διαχείριση φυσικών περιοχών

• Σύνταξη προδιαγραφών και επίβλεψη μελετών διαχείρισης.

• Εκπόνηση μελετών διαχείρισης και αποκατάστασης και υποστήριξη της  εφαρμογής τους.

 

2. Επιστημονική πληροφόρηση

• Εθνικό αρχείο πληροφοριών για τη φύση.

• Αρχεία πληροφοριών για αειφορική ανάπτυξη γεωργικών, αλιευτικών, δασικών και άλλων ανανεώσιμων φυσικών πόρων.

 

3. Εφαρμοσμένη έρευνα

• Έρευνα προσανατολισμένη στην επίλυση προβλημάτων διαχείρισης και προστασίας φυσικών περιοχών.

 

4. Κατάρτιση

• Καταγραφή αναγκών, σχεδιασμός και εκπόνηση έργων κατάρτισης για στελέχη διαφόρων υπηρεσιών, οι οποίες εμπλέκονται στη διαχείριση φυσικών περιοχών και για χρήστες φυσικών πόρων.

 

5.  Ευαισθητοποίηση κοινού και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

• Σχεδιασμός και εκπόνηση έργων ευαισθητοποίησης του κοινού στις αξίες του φυσικού περιβάλλοντος και στα οφέλη από τη διατήρησή του.

• Σχεδιασμός και εκπόνηση έργων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.

• Σχεδιασμός και εγκατάσταση υποδομών ενημέρωσης (Μουσεία, Κέντρα Πληροφόρησης, κ.λπ.).

 

6. Εκτέλεση ειδικών έργων

• Ανάληψη σχεδιασμού και εκτέλεσης ειδικών έργων (π.χ. σύνταξη προδιαγραφών έργων, επιστημονικές αποστολές και παροχή συμβουλών και τεχνικής στήριξης στη δημόσια διοίκηση και τον ιδιωτικό τομέα). 

ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ

Το προσωπικό EKBY αποτελείται από επιστήμονες ειδικούς σε θέματα οικολογίας, διαχείρισης φυσικών πόρων, υδρολογίας, δασικής, υγροτοπικής και θαλάσσιας βλάστησης, χαρτογράφησης, συστημάτων γεωγραφικών πληροφοριών, περιβαλλοντικής ενημέρωσης και εκπαίδευσης, καθώς και διοίκησης και διαχείρισης έργων. Επίσης, εκπαιδευμένο διοικητικό και τεχνικό προσωπικό τεσσάρων ατόμων. Παράλληλα, συνεργάζεται στενά με καθηγητές του ΑΠΘ, οι οποίοι παρέχουν επιστημονικές συμβουλές σε τακτική βάση.

ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ

ΥΠΟΔΟΜΗ

Οι εγκαταστάσεις του ΕΚΒΥ, εμβαδού 1.200 τ.μ., βρίσκονται σε έκταση που του παραχωρήθηκε εντός του Αγροκτήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και περιλαμβάνουν: βιβλιοθήκη 5.000 τόμων με αναγνωστήριο, αίθουσα διαλέξεων και εκδηλώσεων με δυνατότητα φιλοξενίας 60 ατόμων, όπου υπάρχει μικροφωνική εγκατάσταση, αίθουσα συσκέψεων χωρητικότητας 10 ατόμων, γραφεία εργασίας, διοίκησης και επισκεπτών, χώρος υποδοχής.

Το ΕΚΒΥ διαθέτει πλήρη εξοπλισμό γραφείου, που περιλαμβάνει δίκτυο με εξυπηρετητή Windows 2012 με 40 τερματικά και τα αναγκαία περιφερειακά μηχανήματα, δίκτυο UNIX, ψηφιοποιητή, έγχρωμο σαρωτή και σχεδιογράφους και το ανάλογο λογισμικό. Επιπλέον, το ΕΚΒΥ χρησιμοποιεί λογισμικά Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS), λογισμικά επεξεργασίας δορυφορικών εικόνων και ειδικά προγράμματα καταχώρησης και επεξεργασίας δεδομένων. Ο εξοπλισμός εργασιών πεδίου περιλαμβάνει εκτός δρόμου οχήματα, όργανα Παγκοσμίου Συστήματος Εντοπισμού (GPS), φορητά όργανα μέτρησης της ποιότητας νερού κ.ά. Παράλληλα το ΕΚΒΥ αξιοποιεί τις ευρύτατες δυνατότητες που έχει το ΓΑΙΑ και το Μουσείο Γουλανδρή στην Αθήνα.

ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ

Η ιδέα της δημιουργίας του ΕΚΒΥ γεννήθηκε και προωθήθηκε το 1988-1990 κατά τη διεξαγωγή του έργου «Διατήρηση και Διαχείριση των Ελληνικών Υγροτόπων-Στρατηγικές και Σχέδιο Δράσης», το οποίο συντόνισαν το Εργαστήριο Οικολογίας και Προστασίας Περιβάλλοντος του Τμήματος Γεωπονίας ΑΠΘ, το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση και η Παγκόσμια Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης. Το ΕΚΒΥ από την ίδρυσή του επεδίωξε και επέτυχε να αναπτύξει ένα ευρύ δίκτυο συνεργασιών στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Παράλληλα με την εκτέλεση του προγράμματος εργασιών του, παρακινεί, στηρίζει ή διευκολύνει την ανάληψη θετικών ενεργειών από άλλους οργανισμούς και συμβάλλει, όποτε αυτό είναι δυνατό, στον αποτελεσματικό συντονισμό τους. Ειδικότερα συνεργάζεται με:

• Δημόσιες υπηρεσίες και ιδιαίτερα με εκείνες που είναι αρμόδιες για την αειφορική διαχείριση των ανανεώσιμων φυσικών πόρων,

• Ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύματα,

• Συναφείς υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Γραφείο Ραμσάρ καθώς και τα κράτη και τις οργανώσεις που συμμετέχουν σε διακρατικά έργα,

• Ελληνικές και ξένες περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Το ΕΚΒΥ λειτούργησε επί σειρά ετών ως Εθνικό κέντρο Αναφοράς για τη Βιοποικιλότητα προς το Θεματικό Κέντρο για τη Βιοποικιλότητα (ETC/BD), στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
 
Επίσης, το ΕΚΒΥ συμμετέχει στην Πρωτοβουλία MedWet, για τη συνεργασία χωρών και οργανισμών της Μεσογείου σε θέματα υγροτόπων. Η πρωτοβουλία αυτή συνενώνει ένα δίκτυο κρατών, ιδρυμάτων και οργανώσεων και λειτουργεί υπό την αιγίδα του Γραφείου της Σύμβασης Ραμσάρ. 

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ/ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΟ ΕΚΒΥ 

Η ποιότητα αποτελεί για το ΕΚΒΥ, από την ίδρυσή του, κεντρικό στοιχείο του στρατηγικού του σχεδιασμού και κυρίαρχη πρόκληση.

Από τον Ιούνιο 2003 το ΕΚΒΥ εφαρμόζει Σύστημα Ποιότητας κατά το πρότυπο ISO9001. Το Σύστημα Ποιότητας είναι διαπιστευμένο από την TÜV AUSTRIA (αριθ. εγγραφής πιστοποιητικού: 01012177, σύμφωνα με το πρότυπο EN ISO 9001:2015).

Από τον Ιούνιο 2022 το ΕΚΒΥ εφαρμόζει Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης κατά το πρότυπο ISO 14001. Το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης είναι διαπιστευμένο από την TÜV AUSTRIA (αριθ. εγγραφής πιστοποιητικού: 20051220007342, σύμφωνα με το πρότυπο EN ISO 14001:2015).

Το Εργαστήριο Ποιότητας Υδάτων του ΕΚΒΥ εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης σύμφωνο με τις αρχές του Προτύπου ΕΛΟΤ ΕΝ ISO/IEC 17025 "Γενικές Απαιτήσεις για την Ικανότητα Εργαστηρίων Δοκιμών και Διακριβώσεων" και με τα "Κριτήρια Διαπίστευσης Εργαστηρίων" του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης και είναι διαπιστευμένο από τον Ιούνιο του 2017 (αρ. πιστοποιητικού διαπίστευσης 1097-2).

Η Διοίκηση του οργανισμού δεσμεύεται να διασφαλίζει τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή του Συστήματος Ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης, περιλαμβανομένων των απαιτούμενων πόρων, και να εργάζεται για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του με κάθε πρόσφορο μέσο.
 

ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΤΑ ISO 9001:2015 ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΤΑ ISO 14001: 2015

Το Σύστημα Διοίκησης Ποιότητας & Περιβαλλοντικής Διαχείρισης εφαρμόζεται στις ακόλουθες δραστηριότητες:

• Προώθηση της αειφορικής διαχείρισης των ανανεώσιμων φυσικών πόρων: Εκπόνηση μελετών και έργων, παροχή συμβουλών, έρευνα, επιστημονική πληροφόρηση, ενημέρωση, εκπαιδευτική δράση, ανάπτυξη επιχειρησιακών δυνατοτήτων, σχεδιασμός και δημιουργία υποδομών, προώθηση πολιτικών για την αειφορία.

• Υπηρεσίες συστημάτων γεωγραφικών πληροφοριών και τηλεπισκόπησης.

• Δειγματοληψίες επιφανειακών υδάτων και μετρήσεις – αναλύσεις φυσικοχημικών, βιολογικών και υδρομορφολογικών παραμέτρων.

• Σχεδιασμός, διαχείριση και υλοποίηση έργων που χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή/και ευρωπαϊκούς πόρους και εμπίπτουν στις κατηγορίες α) έργων προμηθειών και υπηρεσιών και β) έργων που υλοποιούνται με ίδια μέσα.

 

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΒΥ

Το ΕΚΒΥ δεσμεύεται:

• Να ανταποκρίνεται σε πραγματικές ανάγκες και να παράγει οφέλη με την εργασία του.

• Να ικανοποιεί τις εφαρμοστέες απαιτήσεις, κατ΄ ελάχιστον δε την ισχύουσα νομοθεσία.

• Να εργάζεται αποδοτικά ώστε να αξιοποιεί με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τους διαθέσιμους πόρους, φυσικούς και ανθρώπινους, για την επίτευξη των σκοπών του.

• Κατά τη λειτουργία του, να συνεισφέρει στην πρόληψη της ρύπανσης, τη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, την προστασία της βιοποικιλότητας, καθώς και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν.

• Στο πλαίσιο αυτό να μεριμνά για συνεχή βελτίωση του συστήματος διοίκησης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης που εφαρμόζει, ώστε να βελτιώνει την ποιότητα των υπηρεσιών του και τις περιβαλλοντικές επιδόσεις του.

• Να συνεργάζεται με ανθρώπους της δημόσιας διοίκησης, της έρευνας, της διατήρησης της φύσης, και της μαχητικής οικολογίας αλλά και με τις τοπικές κοινωνίες και τους χρήστες των φυσικών πόρων.

• Να διενεργεί, στο Εργαστήριο Ποιότητας Υδάτων, εργαστηριακές δοκιμές σύμφωνα με αναγνωρισμένες μεθόδους, με ικανότητα, αμεροληψία, ακεραιότητα, συνέπεια και εχεμύθεια, ώστε να ικανοποιούνται oι απαιτήσεις του προτύπου ISO 17025, οι πελάτες του εργαστηρίου, οι κανονιστικές Αρχές και oι οργανισμοί που χορηγούν αναγνώριση.

 

ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗ ΚΑΤΑ ISO 17025:2017

Αφορά σε δοκιμές του Εργαστηρίου Ποιότητας Υδάτων που διεξάγονται τόσο στην έδρα του ΕΚΒΥ, και του εργαστηρίου, στη Θέρμη Θεσσαλονίκης, όσο και στις εγκαταστάσεις του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, μητρικού οργανισμού του ΕΚΒΥ, με έδρα στην Κηφισιά Αττικής.

Στα έγγραφα διαπίστευσης του εργαστηρίου καθορίζεται κάθε φορά το εύρος των δοκιμών που εμπίπτουν στο πεδίο της διαπίστευσης. Από το εύρος εξαιρούνται οι εξωτερικά παρεχόμενες εργαστηριακές δραστηριότητες σε συνεχή βάση.

EKBY, 2023